Con dao hai lưỡi khi cho trẻ tiếp xúc sớm với Internet và mạng xã hội

 Với thành tựu của khoa học công nghệ và cuộc cách mạng 4.0 trong những năm qua, không ai có thể phủ nhận sự hữu dụng của mạng Internet và mạng xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, môi trường mạng này cũng trở thành con dao hai lưỡi, nêu không biết khai thác, sử dụng hiệu quả thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới tất cả mọi mặt của đời sống xã hội con người, đặc biệt là ảnh hưởng đến nhận thức, hành vi, nhân cách của trẻ.

Ngày nay, chúng ta không khó để bắt gặp mỗi trẻ em từ 10 tuổi trở nên có biện thoại thông minh và biết sử dụng thành thạo và tham gia mạng xã hội. Đặc biệt là thời điểm cả nước chung tay phòng chống đại dịch Covid-19 các em học sinh không thể đến trường, thì điện thoại, máy tính và mạng Internet còn là công cụ để học, để đọc, để giải trí, giao tiếp với bạn bè, người thân và khám phá cả thế giới. Theo một thống kê hiện tại có đến 83% trẻ em Việt Nam từ 12 đến 13 tuổi sử dụng Internet; con số này là 93% ở độ tuổi 14 - 15. Trẻ sử dụng Internet nhiều như vậy, nhưng chỉ có khoảng 1/3 trẻ em được dạy, được hướng dẫn về cách tham gia và tiếp cận thông tin trên mạng. Trong khi đó, mặt tích cực của môi trường mạng đã rõ, nhưng mặt trái của Internet cũng lại là “bóng tối” dày đặc với người dùng nếu không được chuẩn bị tâm thế vững vàng, nhất là trẻ em với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi rất tò mò và thích khám phá, thích thể hiện bản thân. Khi vào mạng xã hội bây giờ không khó để bắt gặp và tìm được những video clip hướng dẫn về bạo lực, có nội dung ghê rợn, thậm chí hướng dẫn người xem cách tự làm hại bản thân, xúi giục thử thách sinh tồn trong những tình huống nguy hiểm... Những nội dung phản cảm như vậy là mối hiểm họa vô cùng lớn đối với trẻ em - lứa tuổi chưa đủ nhận thức để phân biệt các hành vi an toàn và không an toàn. Mặt khác, trẻ em sử dụng Internet quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng nghiện Internet, nghiệm game, bỏ bê học hành, khép kín trong thế giới riêng mình để rồi bị trầm cảm, trở thành một loại bệnh khó chữa. Việc xem quá nhiều nội dung trên các nền tảng như: TikTok, Facebook, Zalo, Telegram... còn khiến trẻ bắt chước làm theo rất nguy hiểm. Trẻ nhỏ có thể sẽ bị ám ảnh về tâm lý dẫn đến trạng thái bất an, căng thẳng, rối loạn hành vi, thậm chí còn tự gây thương tích cho bản thân do học theo mạng xã hội. Đau lòng hơn, có em khi bị cấm cản đã dùng hung khí hành hung người thân trong gia đình chỉ vì “địa chỉ đen” trên mạng dạy trẻ em cách hành xử bạo lực, kể cả tự tử... Như vậy không gian mạng xã hội với một kho tri thức bao la nhưng cũng là một cái "chợ đầy rác" đang là con dao hai lưỡi, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình hình thành nhân cách của giới trẻ.

Để quản lý trẻ em sử dụng mạng Internet và hạn chế những tác động xấu tới tâm lý và sức khoẻ của trẻ em rất cần sự vào cuộc của cả xã hội, từ nhà trường, cơ quan chức năng và nhất là các bậc phụ huynh. Phải xây dựng cho được môi trường giáo dục toàn diện là Gia đình - Nhà trường - Xã hội, nhưng trước hết và căn bản nhất phải xuất phát từ gia đình, cha mẹ phải là tấm gương, chủ động hướng dẫn con biết cách tìm đến những địa chỉ mạng lành mạnh, ý nghĩa, tác dụng tốt, hướng dẫn các con cách xử lý và những hệ quả, tác động xấu khi tiếp cận những nội dung thiếu lành mạnh trên mạng xã hội./.