Cảnh báo nguy cơ cháy nổ đối với những loại hình nhà tập thể, chung cư mini, nhà cao tầng

 Thời gian qua, trên địa bàn cả nước xảy ra các vụ cháy làm thiệt hại lớn về người và tài sản, đáng chú ý là ngày 12/9/2023 xảy ra vụ cháy nghiêm trọng tại chung cư mini tại phường Khương Hạ, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội làm 56 người thiệt mạng. Qua vụ cháy này gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm (nguy cơ cháy nổ) đối với loại hình chung cư mini hiện nay đang rất phổ biến ở các đô thị, đặc biệt là ở hai đô thị lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí minh.

Theo đó, loại hình nhà trọ, chung cư mini được xây lên để đáp ứng nhu cầu của những người dân lao động, công nhân, học sinh, sinh viên... thuê trọ sinh sống và học tập, qua đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến mất an toàn, cháy nổ mà nguyên nhân chủ yếu là do nhiều người ăn, ngủ, sinh hoạt, nấu nướng trong một không gian hẹp, chứa nhiều vật dụng gia đình dễ bắt cháy, đồng thời việc câu mắc điện không bảo đảm an toàn PCCC...

Bên cạnh đó, nhiều nhà trọ, chung cư mini nằm trong các hẻm sâu, hẹp, cách xa nguồn nước, không bảo đảm các điều kiện về an toàn PCCC; nhiều căn chung cư mini được hoán cải từ các căn nhà tầng gia đình như: lối thoát nạn, bố trí, sắp xếp vật dụng, hàng hóa...; chủ nhà trọ cũng như người thuê trọ chưa nhận thức về những nguy cơ tiềm ẩn gây cháy, nổ và những quy định trong bảo đảm PCCC có thể gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản, đặc biệt là bất cẩn trong việc sử dụng các thiết bị điện trong sinh hoạt (sạc pin các thiết bị điện như điện thoại, xe máy điện, đạp điện, bình ắc quy...), hệ thống điện vốn đáp ứng được cho gia đình ít thành viên bỗng dưng phải căng ra phục vụ cho đông người hơn, nhiều thiết bị hơn… Sau khi xảy ra các vụ cháy thì mọi người mới nhận thấy nguyên nhân liên quan đến điện, gần một phần ba số vụ liên quan đến gas, khi đốt và hóa chất...

Một trong những nguyên nhân dẫn đến nạn nhân tử vong trong các vụ cháy ở các khu chung cư, tập thể, nhà cao tầng là “chuồng cọp”, khi mà các ban công và cả tầng thượng được bịt kín bằng các công trình sắt thép cứng để chống trộm; không có chỗ cho các lối thoát hiểm ở chiều ngang và trên tầng thượng. Ngoài ra, các căn chung cư mini, nhà tầng, nhà ống cho thuê trọ thường không có ban quản lý hoặc người đứng ra chịu trách nhiệm; hệ thống PCCC xuống cấp; nhân viên bảo vệ không được tập huấn về PCCC... khi vụ việc diễn ra, hiện trạng cư dân hoảng loạn, mất bình tĩnh, không đủ tỉnh táo để đối phó với hỏa hoạn. Như vụ cháy gần nhất ở Khương Hạ, nhiều người thiệt mạng được tìm thấy ở trong thang máy, khi vẫn còn đang ngủ, chui ở trong nhà tắm… Với nhiều nhà phố cho thuê, chủ nhà thường sống tách biệt với người cho thuê, không nắm được tình trạng nhà cho thuê, thậm chí còn khóa cửa và mở vào sáng hôm sau. Gây ra những rủi ro nghiêm trọng khi phòng cháy, chữa cháy.

Một hiểm họa khác đến từ các căn nhà phố đó là việc vi phạm quy hoạch, quy định và phê duyệt cấp phép xây dựng (trong đó có quy định về các điều kiện bảo đảm PCCC), cấp phép tràn lan và lợi dụng kẽ hở quản lý để diễn ra các vụ việc nghiêm trọng; trong trình sinh sống các hộ gia đình cơi nới, mở rộng các căn chung cư một cách tùy tiện. Trong khi một số nơi chính quyền địa phương và người có trách nhiệm thì lại buông lỏng trong quản lý; chế tài xử phạt không đủ mạnh, sự quản lý thiếu quyết đoán.

Vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng ở phường Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội lần này chắc chắn sẽ gây ra ám ảnh với rất nhiều người dân Hà Nội và sau đó các cơ quan chức năng sẽ có những chỉ đạo để tổ chức tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ công tác PCCC đối với loại hình chung cư mini, nhà cao tầng cũng như đối với loại hình nhà ở kết hợp với kinh doanh... tiềm ẩn nguy cao về cháy nổ và xử lý nghiêm, dứt điểm đối với những cá nhân, tổ chức vi phạm hoặc buông lỏng quản lý công tác này./.