Liệu đa đảng có phải là “phép màu” của nhân quyền?

Trong khi các hội nhóm cờ vàng ở hải ngoại và một số cá nhân đội lốt “dân chủ, nhân quyền” trong nước vẫn tin rằng mô hình đa đảng chắc chắn đem lại dân chủ, thịnh vượng cho Việt Nam. Thực tế ở nhiều quốc gia đa đảng lại cho ta thấy những hình ảnh trái ngược.

Philippines, một nước đa đảng và là đồng minh của Mỹ, thường được các hội nhóm cờ vàng ca tụng, so sánh với Việt Nam về thể chế, xã hội. Mới đây, trong một bài viết đăng trên VOA tiếng Việt hôm 08/7, cây bút Phạm Phú Khải đã gọi Philippines là một “chế độ phi dân chủ”. Lý do là không khí quân phiệt, gia đình trị của chính quyền Philippines hiện nay đã lên đến mức không thể che giấu. Khi đề cập đến Tổng thống mới đắc cử của nước này, bài viết có đoạn như sau: “Ở Philippines, Ferdinand Marcos Jr đã tuyên thệ trong buổi lễ nhậm chức Tổng thống vào ngày 30/6 vừa qua. Marcos con không ngần ngại ca ngợi thành tựu và con người của cha mình, mặc dầu Marcos cha là một nhà độc tài khét tiếng, đánh dấu bởi nạn tham nhũng lan tràn và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng trong 21 năm cầm quyền. Marcos con đã chiến thắng cuộc bầu cử vào tháng 5 năm nay vì biết sử dụng đội ngũ chuyên về mạng truyền thông xã hội, tung tin sai lệch về thời đại của Marcos cha và hóa giải những nghi vấn mà giới trẻ Philippines hiểu về thời điểm mà họ chưa sinh thành. Chiến dịch chiến tranh thông tin này không phải mới đây, mà nó đã được tiến hành từ ít nhất 3 năm trước, năm 2019 và được củng cố mạnh mẽ trong thời gian vận động tranh cử”.

Điều đáng nói là trong nhiệm kỳ trước, khi Philippines nằm dưới quyền lãnh đạo của một đảng khác, tình trạng nhân quyền của nước này cũng không khá hơn. Năm 2016, hai chuyên viên nhân quyền của Liên Hợp quốc cho rằng, việc Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trao quyền cho người dân bắn chết tội phạm ma túy mà không qua xét xử, là “kích động bạo lực, giết chóc và là tội ác theo luật quốc tế”. Người ta ước tính, kể từ khi ông Duterte được bầu làm Tổng thống năm 2016 đến năm 2019, con số thiệt mạng vì quyết định này có thể lên tới 27.000 người, trong đó có nhiều người vô tội.

Tháng 3 năm ngoái, Duterte tiếp tục kêu gọi người dân và Cảnh sát nước này tiêu diệt “các chiến binh cộng sản ở Philippines” mà không qua xét xử. Chỉ hai ngày sau tuyên bố trên của ông ta, Cảnh sát Philippines đã giết chết 9 nhà hoạt động nhân quyền, dù họ không hề tham gia các hoạt động vũ trang, mà chỉ thường xuyên phê phán Tổng thống.

Gần đây, Sri Lanka, một đất nước đa đảng, được kiểm soát bởi các liên minh đối nghịch do Đảng Tự do Sri Lanka cánh tả, với Chủ tịch Rajapakse và Đảng Thống Nhất Quốc gia thân cánh hữu do cựu thủ tướng Ranil Wickremesinghe (đương kim tổng thống từ 20/7/2022) đứng đầu cũng đang phải trải qua thời kỳ đen tối với tình trạng khủng hoảng chính trị, vỡ nợ và thiếu hàng hóa, lương thực trầm trọng diễn ra trên cả nước.

Không biết các hội nhóm cờ vàng sẽ dùng những từ ngữ gì để “ca ngợi” mô hình một đất nước đa đảng khi chứng kiến cảnh người dân Srilanka đói lả trên hè phố, xếp hàng dài để chờ mua lương thực, nhiên liệu…?. Nhưng chúng ta có thể tin rằng, bất cứ ai ở Việt Nam nếu được xem những cảnh tượng đó, hẳn sẽ trân quý, biết ơn khi đang được sinh sống trên đất nước Việt Nam với nền chính trị ổn định, an ninh, an toàn và đang từng ngày phát triển./.