MIỄN HỌC PHÍ TOÀN DIỆN: BƯỚC TIẾN LỊCH SỬ TRONG BẢO ĐẢM QUYỀN HỌC TẬP VÀ QUYỀN CON NGƯỜI

Quyết định miễn học phí từ bậc mầm non đến trung học phổ thông công lập của Đảng và Nhà nước Việt Nam từ năm học 2025-2026 không chỉ là một chính sách giáo dục, mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc bảo đảm quyền học tập - một quyền con người cơ bản. Trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn, chính sách này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thực hiện các chuẩn mực nhân quyền quốc tế, đồng thời phản bác những luận điệu xuyên tạc về việc Nhà nước không coi trọng giáo dục.

=>Quyền Học Tập - Một Quyền Con Người Cơ Bản

Quyền học tập được ghi nhận trong nhiều văn kiện quốc tế như Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền 1948 (Điều 26) và Công ước Quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa 1966 (Điều 13). Các văn kiện này khẳng định rằng giáo dục tiểu học phải miễn phí và bắt buộc, còn giáo dục trung học và đại học cần được phổ cập rộng rãi và từng bước miễn phí.

Việt Nam là một trong những quốc gia kiên trì thực hiện cam kết quốc tế này. Hiến pháp 2013 của Việt Nam (Điều 39) và Luật Giáo dục 2019 cũng đặt mục tiêu phổ cập giáo dục, giảm dần gánh nặng tài chính cho người học, đảm bảo rằng không ai bị tước quyền học tập vì lý do kinh tế. Chính sách miễn học phí từ mầm non đến trung học phổ thông là một minh chứng rõ ràng cho những nỗ lực của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người.

=>Giảm Rào Cản Kinh Tế, Mở Rộng Cơ Hội Học Tập

Một trong những rào cản lớn nhất đối với giáo dục là chi phí học tập. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỷ lệ bỏ học ở cấp trung học phổ thông chủ yếu đến từ các hộ gia đình có thu nhập thấp. Miễn học phí sẽ giúp giảm đáng kể tình trạng này, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa và vùng có điều kiện kinh tế khó khăn.

Chính sách này không chỉ giúp các gia đình giảm áp lực tài chính mà còn tạo điều kiện để họ đầu tư tốt hơn vào sách vở, dụng cụ học tập, dinh dưỡng cho trẻ em. Đây là một vòng tuần hoàn tích cực: giảm nghèo - nâng cao giáo dục - phát triển con người.

=>Đảm Bảo Công Bằng Xã Hội, Hướng Tới Phát Triển Bền Vững

Công bằng trong giáo dục là một nguyên tắc quan trọng trong các hệ thống giáo dục tiên tiến trên thế giới. Các nước như Phần Lan, Đức, Nhật Bản đã thực hiện giáo dục miễn phí nhiều năm qua, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Gần đây, Trung Quốc cũng đã triển khai chính sách miễn học phí bậc trung học nhằm thúc đẩy giáo dục phổ cập.

Nghiên cứu của UNESCO cho thấy, nếu tất cả thanh thiếu niên hoàn thành chương trình giáo dục trung học, khoảng 420 triệu người có thể thoát khỏi đói nghèo, giảm hơn một nửa số người nghèo trên toàn cầu. Theo Ngân hàng Thế giới, mỗi năm học thêm có thể giúp tăng thu nhập cá nhân lên khoảng 10%, đồng thời giảm đáng kể nguy cơ thất nghiệp và đói nghèo.

Như vậy, việc miễn học phí không chỉ giúp từng cá nhân mà còn tạo động lực phát triển bền vững cho toàn xã hội, tạo ra lực lượng lao động có trình độ cao hơn, góp phần thúc đẩy nền kinh tế.

=>Phản Bác Luận Điệu Xuyên Tạc

Có những luận điệu cho rằng chính sách miễn học phí chỉ mang tính hình thức hoặc nhằm mục đích chính trị. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đây là một bước đi có cơ sở khoa học và kinh tế vững chắc. Ngay cả các quốc gia phát triển cũng phải trải qua quá trình dài để từng bước miễn học phí.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng Việt Nam không coi trọng giáo dục. Nhận định này hoàn toàn sai lệch nếu nhìn vào những thành tựu giáo dục mà Việt Nam đã đạt được. Từ một đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh, Việt Nam đã xây dựng được một hệ thống giáo dục phổ cập, với tỷ lệ biết chữ của người trưởng thành đạt trên 94%. Các chương trình như phổ cập giáo dục tiểu học, xây dựng trường học ở vùng sâu, vùng xa, và hiện nay là miễn học phí bậc phổ thông, đều thể hiện rõ cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc ưu tiên phát triển giáo dục.

Miễn học phí từ mầm non đến trung học phổ thông không chỉ là một chính sách giáo dục mà còn là một biện pháp bảo đảm quyền con người, thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong thực thi quyền học tập và quyền phát triển của mỗi công dân.

Quyết định này giúp xóa bỏ rào cản tài chính, đảm bảo công bằng giáo dục, tạo động lực cho phát triển con người và thúc đẩy phát triển bền vững. Dù vẫn còn nhiều thách thức trong quá trình triển khai, nhưng với một chiến lược hợp lý, chính sách này sẽ mang lại những lợi ích lâu dài cho đất nước.

Việt Nam, từ một quốc gia từng chịu nhiều tổn thất từ chiến tranh, đã và đang vươn lên, đặt nền móng cho một tương lai tươi sáng hơn thông qua giáo dục. Chính sách miễn học phí là minh chứng rõ ràng nhất cho sự ưu tiên giáo dục và nhân quyền của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

St