Sự thao túng của truyền thông phương Tây nhìn từ sự kiện Ukraine

Mấy ngày vừa qua, tình hình liên quan đến Ukraine nóng lên đột ngột sau những cáo buộc của Mỹ và một số nước phương Tây về việc Nga chuẩn bị tấn công quân sự Ukraine. Một số nước đang khẩn cấp sơ tán các nhân viên của đại sứ quán nước họ ra khỏi Kiev. Cuối tuần trước, Tổng thống Pháp Macron đến Moscow trao đổi trực tiếp Tổng thống Nga Putin trong suốt 6 tiếng đồng hồ nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng. Tối ngày 12/02/2022, Tổng thống Mỹ Biden cũng có cuộc điện đàm kéo dài hơn 1 tiếng với ông Putin, trong đó cảnh báo phương Tây sẽ đáp trả ngay lập tức nếu Nga tấn công Ukraine. Người dân tại nhiều nước có vẻ như đang tin rằng cuộc xâm lược của Quân đội Nga đối với Ukraine chắc chắn sẽ diễn ra chỉ trong vài ngày tới.

Trong khi đó, phía Nga liên tục bác bỏ khả năng tấn công Ukraine. Đại sứ quán Nga ở Kiev khẳng định vẫn làm việc bình thường. Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga bà Maria Zakharova nhắc lại rằng “báo chí phương Tây đưa tin Mỹ đã nhiều lần cảnh báo rằng Nga sắp tấn công Ukraine, nhưng không ai đưa ra được bằng chứng nào”. Khá nhiều thông tin phương Tây đưa ra với mục đích cáo buộc Nga chuẩn bị xâm lược Ukraine không thể xác minh hay kiểm chứng nguồn tin, kể cả thông tin Nga bố trí 100.000 quân dọc biên giới Ukraine. Ngay cả một quan chức của Chính phủ Pháp cũng cho rằng hiện tại không có dấu hiệu nào về việc Nga đang chuẩn bị tấn công quân sự vào Ukraine.

Bà Zakharova gọi hành động này là “một chiến dịch khiêu khích toàn cầu”. Nga đã nhiều lần lưu ý rằng, mục tiêu của chiến dịch khiêu khích này là nhằm tăng cường sự hiện diện của NATO và xây dựng nhóm quân nước ngoài gần biên giới Nga, đưa Ukraine ra khỏi quỹ đạo kiểm soát của Nga, biến Ukraine thành một thành trì của phương Tây ngay sát biên giới nước Nga, đe dọa đến lợi ích chiến lược cốt lõi của Nga.

Không thể không nói đến vai trò quan trọng của truyền thông trong cuộc khủng hoảng hiện nay tại Ukraine. Hằng ngày trên các phương tiện truyền thông quốc tế người ta có thể tìm thấy hàng ngàn thông tin về tất cả những vấn đề liên quan đến những diễn biến tình hình mới nhất tại Ukraine, trong đó chiếm ưu thế áp đảo là các thông tin đến từ truyền thông của Mỹ, các nước đồng minh của Mỹ và nhiều nước phương Tây khác. Trong khi đó, lượng thông tin từ phía Nga ít hơn rất nhiều. Ai cũng biết, truyền thông phương Tây có thế mạnh áp đảo vì họ đông hơn, mạnh hơn. Họ có ưu thế rõ ràng trong việc kiểm soát hạ tầng thông tin toàn cầu và truyền thông quốc tế. Một mình truyền thông Nga không thể đọ lại được, đành chịu lép vế trong cuộc chiến truyền thông không cân sức.

Cách đây một vài năm, tại một cuộc thảo luận quốc tế chính Tổng thống Nga Putin đã từng nói với đại ý là: Cuộc chiến tranh thông tin đang làm rung chuyển toàn cầu. Những quan điểm và luận giải đúng đắn các sự kiện thì bị bóp méo và bỏ qua. Nước Nga đã quá quen thuộc với việc bị dán nhãn và xây dựng thành hình ảnh một kẻ thù nguy hiểm.

Trong thời đại ngày nay, truyền thông ngày càng trở thành một trong những nguồn lực chiến lược quan trọng của các quốc gia, một thứ vũ khí lợi hại để tấn công các quốc gia khác. Nó tác động mạnh mẽ lên dư luận, tới nhận thức, tư tưởng của người dân tại các quốc gia, tập hợp lực lượng chống lại một quốc gia khác.

Việt Nam đã học được không ít bài học về sự thiếu khách quan, tráo trở của truyền thông phương Tây. Trên các nền tảng MXH, đặc biệt là Facebook, YouTube, hàng ngày có thể dễ dàng tìm thấy khá nhiều bài viết mang tính một chiều, thiếu khách quan, những thông tin, hình ảnh chưa được kiểm chứng, bị bóp méo, xuyên tạc từ một số cơ quan truyền thông phương Tây với mục đích tuyên truyền chống phá Việt Nam. Những vấn đề nhạy cảm, được nhiều người quan tâm như Biển Đông, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Mỹ, nhân sự cấp cao, chống tham nhũng, dân chủ, nhân quyền, đại dịch Covid-19… là những đề tài được khai thác thường xuyên, gây ra nhiều tác hại khó lường trong dư luận xã hội.

Những người sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam không thể không nhìn thấy những bài học sâu sắc từ một số quốc gia trên thế giới như Iraq, Lybia, Syria, Ai Cập, Tunisia và hiện nay là Ukraine để tự mình nhận thức rõ hơn về bộ mặt thật của một số cơ quan báo chí truyền thông phương Tây. Họ không tự do, khách quan, công bằng như nhiều người lầm tưởng đâu./.