Ngày 18/02/2022, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng trước việc Bộ Ngoại giao Canada và Anh trao giải thưởng tự do báo chí cho đối tượng vi phạm pháp luật Việt Nam là Phạm Thị Đoan Trang, Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng nêu rõ, Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm bảo vệ và thúc đẩy các quyền tự do cơ bản của con người, trong đó có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và quyền tiếp cận thông tin.
Điều này được quy định
cụ thể trong Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan, được triển khai thực
hiện trong thực tế và được thể hiện rõ ràng qua sự phát triển mạnh mẽ của báo
chí Việt Nam trong thời gian qua. Phạm Thị Đoan Trang bị bắt giữ và xét xử do
có những hành động vi phạm pháp luật nhiều lần, nghiêm trọng, liên hệ với các
tổ chức và cá nhân ở nước ngoài, xuất bản các ấn phẩm trái phép có nội dung
tuyên truyền, hướng dẫn, kích động các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân
dân. “Hành vi của Phạm Thị Đoan Trang là nguy hiểm cho xã hội. Chúng tôi cho
rằng, việc Bộ Ngoại giao Canada và Anh trao giải thưởng cho một cá nhân vi phạm
pháp luật Việt Nam là một hành động thiếu khách quan, không phù hợp và không có
lợi cho việc phát triển quan hệ song phương với Việt Nam” – bà Phạm Thu Hằng
nêu rõ.
Liên quan việc Phạm
Thị Đoan Trang bị xét xử theo pháp luật Việt Nam, hôm 14/12/2021, Người phát
ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price cũng ra “tuyên bố báo chí”, lên án và kêu
gọi trả tự do cho Phạm Thị Đoan Trang. Trong tuyên bố còn cho rằng, hành vi
phạm pháp của Trang thể hiện “nỗ lực thúc đẩy nhân quyền và quản trị tốt ở Việt
Nam”. Trong khi đó, một số tổ chức lấy mác “quốc tế” cũng đưa ra các “giải
thưởng nhân quyền” và nhắm vào Phạm Thị Đoan Trang để tô vẽ hình tượng, trao
giải.
Ngày 19/01/2022, tại
Genève, Thụy Sĩ, giải thưởng nhân quyền có tên Martin Ennals cũng ra thông cáo
“xướng tên nhà báo Phạm Thị Đoan Trang – nhà báo, nhà hoạt động xã hội người
Việt Nam, vừa bị kết án 9 năm tù hồi tháng 12/2021”! Trong thông cáo báo chí,
tổ chức này mô tả: “Đoan Trang được vinh danh vì các nỗ lực từ hơn 10 năm nay
trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận, quyền tiếp cận thông tin của người
dân. Ban tổ chức giải thưởng nhấn mạnh các sáng kiến của cô, bao gồm việc lập
ra trang mạng thông tin nhân quyền và luật pháp Luật Khoa tạp chí, Nhà xuất bản
Tự Do”.
Thực chất, dù tổ chức
trao giải khác nhau nhưng đều có mẫu số chung khi cùng copy từ một khuôn mẫu
như những gì mà Tổ chức Theo dõi nhân quyền (HRW) hay Tổ chức phóng viên không
biên giới (RSF), tổ chức Bảo vệ ký giả (CPJ) đưa ra. Trước đó, các tổ chức này
đưa ra các thông cáo báo chí vu cáo Việt Nam là một trong những nước giam giữ
nhiều nhà báo nhất thế giới. Thông cáo của CPJ cho rằng, Việt Nam vi phạm tự do
báo chí nghiêm trọng và nêu yêu sách đòi Việt Nam phải “trả tự do cho các nhà
báo”! Những cái tên được CPJ xướng lên làm “ví dụ điển hình” cho các nhà báo bị
giam giữ như Nguyễn Văn Hóa, Nguyễn Tường Thụy, Phạm Thị Đoan Trang, Trương Duy
Nhất… Thực ra đây là luận điệu tái lặp của CPJ, RSF… khi có những quy kết không
đúng về tình hình nhân quyền của Việt Nam nói chung cũng như tự do báo chí nói
riêng. Như thông cáo trên, chỉ cần nhìn vào những cái tên trên đủ để thấy rằng
CPJ xuyên tạc, bóp méo vấn đề quyền con người ở Việt Nam như thế nào. Phạm Chí
Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Phạm Thị Đoan Trang… dù trước đây từng có giai đoạn
hoạt động tại một số cơ quan báo chí, song do vi phạm pháp luật, họ đã bị kỷ
luật, thay đổi công việc, ở thời điểm bắt giữ thì họ không còn là những nhà báo
hay phóngviên như CPJ công bố. Trái lại, đó đều là những đối tượng vi phạm pháp
luật, bị bắt giữ và xét xử theo các quy định của pháp luật Việt Nam.
Trở lại việc Bộ Ngoại
giao Canada và Vương quốc Anh ngày 10/2 đã trao “Giải thưởng Tự do Báo chí
Canada – Vương quốc Anh năm 2022” cho Phạm Thị Đoan Trang, lý do mà cơ quan này
đưa ra là “để ghi nhận những đóng góp của bà cho việc thúc đẩy tự do báo chí
tại Việt Nam”. Trong thông cáo báo chí, nêu: “Giải thưởng Tự do Báo chí của Canada
– Vương quốc Anh ghi nhận công việc của những người đã bảo vệ các nhà báo hoặc
đi đầu trong tự do báo chí ở cấp địa phương, tôn vinh các tổ chức, chiến dịch
và cá nhân ít được biết đến trong cuộc đấu tranh với việc không trừng phạt
những hành vi chống lại nhà báo. Ra mắt năm 2020, giải thưởng ghi nhận những
người thúc đẩy tự do báo chí, bất kể trực tiếp hay gián tiếp. Bà Trang được
biết đến với những cuốn sách về dân chủ và những bài viết về xã hội dân sự và
những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Là người thúc đẩy sự tiến bộ về
quyền con người và tinh thần thượng tôn pháp luật, bà Trang viết về các vấn đề
môi trường quan trọng. Tổ chức Phóng viên Không Biên giới đã trao Giải Tự do
báo chí cho bà Trang năm 2019 để ghi nhận công lao này…”.
Dẫn lại đoạn thông cáo
trên thì thấy rằng, lời lẽ cũng giống như những gì mà RSF, CPJ hay HRW – những
tổ chức thù địch chống phá Việt Nam đưa ra. Trong đó, chính thông cáo này còn
dẫn lại ý của RSF về việc đã trao Giải Tự do báo chí cho Phạm Thị Đoan Trang
năm 2019. “Ăn theo” vấn đề này, những cá nhân thuộc các tổ chức trên cũng đưa
ra các lời lẽ, ý kiến nhằm cổ xuý việc trao giải thưởng nhân quyền cho Phạm Thị
Đoan Trang, đối lập với việc tung hô “nữ ký giả” là sự chỉ trích, miệt thị
Đảng, Nhà nước Việt Nam. Trên trang mạng xã hội của Việt Tân cũng không quên
đưa ra “lời chúc mừng nhà báo Phạm Thị Đoan Trang”!
Như vậy, chúng ta thấy
dù giải thưởng và thông cáo báo chí được đưa ra với danh nghĩa của cơ quan Nhà
nước là Bộ Ngoại giao nhưng nội dung trong nhìn nhận, đánh giá cũng sai lệch,
tương tự với sự “tôn vinh giải thưởng” và thông cáo báo chí mà các tổ chức như
RSF, CPJ hay HRW đưa ra. Dễ nhận thấy, sự đánh giá về hành vi của Phạm Thị Đoan
Trang với danh nghĩa nhà báo với vấn đề nhân quyền, sự chỉ trích phiên toà hay
“nền dân chủ” trong các thông cáo này dường như vẫn là các bản copy của nhau.
Đây là điều không nên. Bởi lẽ, những tổ chức như RSF, CPJ hay HRW đã được nhận
diện rõ về động cơ, mục đích thù địch, chống phá Việt Nam, thường xuyên lấy các
vụ việc phạm pháp ở Việt Nam để chụp mũ dân chủ, nhân quyền, tự do báo chí, làm
nguyên cớ để kích động chống phá. Dư luận không lạ gì những thủ đoạn đánh lận,
nguỵ biện mà các tổ chức này đưa ra, ngay việc sử dụng các giải thưởng lấy tên
nhân quyền cũng chỉ là cái cớ để thu hút và đánh lừa dư luận. Thế nhưng, với cơ
quan Nhà nước, ngoại giao hay tổ chức quốc tế chính danh, khi đánh giá về một
vấn đề, sự việc ở quốc gia khác mà dựa vào “phiên bản” như của RSF, CPJ hay HRW
là điều không nên. Với sự trùng lặp nội dung và đánh giá như vậy, người ta có
quyền nghi ngại những cá nhân của chính các tổ chức này can thiệp hay đứng sau
các bản báo cáo, đánh giá của cơ quan ngoại giao nhà nước, làm ảnh hưởng đến
tính khách quan, chính xác của báo cáo. Trong quan hệ quốc tế, đây là điều mà
các cơ quan ngoại giao luôn cẩn trọng, bởi những đánh giá của họ với một quốc
gia khác cần phải thể hiện được tính khách quan, đúng đắn, thể hiện bằng việc
nhìn nhận toàn diện chứ không nên “theo ý” bởi một cá nhân hay tổ chức nào
khác, vì động cơ nào khác. Bởi lẽ đó, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị
cho biết phản ứng trước việc Bộ Ngoại giao Canada và Anh trao giải thưởng tự do
báo chí cho đối tượng vi phạm pháp luật Việt Nam là Phạm Thị Đoan Trang, Phó
Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng nêu rõ: “Hành vi của Phạm Thị Đoan Trang
là nguy hiểm cho xã hội. Chúng tôi cho rằng, việc Bộ Ngoại giao Canada và Anh
trao giải thưởng cho một cá nhân vi phạm pháp luật Việt Nam là một hành động
thiếu khách quan, không phù hợp và không có lợi cho việc phát triển quan hệ
song phương với Việt Nam”.
Ngày 14/12/2021, TAND
Thành phố Hà Nội đã xét xử sơ thẩm và tuyên án phạt 9 năm tù đối với bị cáo
Phạm Thị Đoan Trang (sinh năm 1978, trú tại phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà
Nội) về tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam” theo quy định
tại Điều 88, khoản 1, điểm a, b, c – Bộ luật Hình sự năm 1999. Theo cáo trạng,
trong khoảng thời gian từ ngày 16/11/2017 đến ngày 5/12/2018, Phạm Thị Đoan
Trang có hành vi làm, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, bài viết có nội dung
nhằm chống Nhà nước. Ngoài ra, bị cáo còn trả lời phỏng vấn trên truyền thông
nước ngoài với nội dung xuyên tạc đường lối, chính sách của Nhà nước, phỉ báng
chính quyền nhân dân, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân.
Viện Kiểm sát xác
định, các tài liệu có nội dung tuyên truyền luận điệu chiến tranh tâm lý, phao
tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân, tuyên truyền thông tin xuyên tạc
đường lối, chính sách của Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. HĐXX xác định hành
vi của Phạm Thị Đoan Trang là nguy hiểm cho xã hội, thực hiện với lỗi cố ý xâm
phạm chế độ XHCN và Nhà nước trên lĩnh vực tư tưởng-văn hóa, xã hội, xâm phạm
đến sự vững mạnh của chính quyền nhân dân. Bản thân bị cáo là người có trình độ
nhận thức nhất định, bị cáo hiểu và biết rõ hậu quả hành vi vi phạm của mình
nhưng vẫn quyết liệt thực hiện trong một thời gian dài, do vậy cần phải xử phạt
nghiêm minh. Khi quyết định hình phạt, HĐXX đánh giá bị cáo khai báo không
thành khẩn, phạm tội nhiều lần nên quyết định áp dụng hình phạt tù với thời hạn
trên để giáo dục và phòng ngừa chung.
Đăng nhận xét