Cuối năm 2022, toàn thế giới xôn xao về sự xuất hiện của một ứng dụng chatbot mới trên nền tảng mạng xã hội với tên gọi ChatGPT. Chỉ năm ngày sau khi xuất hiện, ứng dụng này đạt số lượng người dùng cực ấn tượng với 1 triệu thành viên.
Việc
người dân đăng ký tài khoản cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội trên không
gian mạng phải cung cấp thông tin cá nhân diễn ra không ít. Việc cung cấp thông
tin cá nhân ở đây được hiểu đơn giản là họ tên, tuổi, hình ảnh, ngày tháng năm
sinh, thói quen, nơi ở, số điện thoại, CCCD, địa chỉ email, các mối quan hệ gia
đình, bạn bè, đồng nghiệp, công việc, tài khoản ngân hàng..., là tất cả những
thông tin gắn liền với một cá nhân nào đó.
Những
thông tin này thường được người dùng đăng tải khi tham gia các ứng dụng như:
Facebook, Zalo, Instagram hay khai báo khi sử dụng các app tiện dụng, giao dịch
thương mại điện tử, tham gia trò chơi trực tuyến cũng như khi truy cập trang
quảng cáo trên các website… và hiện nay là ChatGPT. Đây được coi “miếng mồi béo
bở” của hoạt động thu thập thông tin tình báo, tội phạm mạng, khủng bố...
Theo
thống kê của Bộ Thông tin - Truyền thông (TT&TT) tại Việt Nam hiện nay, có
hàng trăm triệu tài khoản tham gia các nền tảng trực tuyến nước ngoài cung cấp
dịch vụ tại nước ta. Trong đó, có tới 175 triệu tài khoản đối với 3 mạng xã hội
phổ biến nhất là Facebook, Zalo, Instagram. Từ đây đặt ra việc lộ thông tin cá
nhân, nhất là số điện thoại di động, CCCD, tên tài khoản các nền tảng mạng xã
hội trên không gian mạng… khiến không ít người vô tình trở thành nạn nhân hoặc
con mồi của các đối tượng tội phạm mạng. Nghiêm trọng hơn đó là tình trạng lộ,
mất bí mật Nhà nước (BMNN) trên các nền tảng mạng xã hội thuộc không gian mạng.
Nguy
cơ lộ, lọt BMNN từ các nền tảng mạng xã hội thuộc không gian mạng là vô cùng
lớn dù đó là thông tin bí mật ở dạng nào. BMNN có thể bị lộ, mất chỉ vì một sự
không tuân thủ của một vài cá nhân nhỏ lẻ. Các tài liệu chứa bí mật có thể được
soạn thảo, lưu trữ trên thiết bị kết nối internet, bị đưa ra khỏi phạm vi bảo
vệ và các thiết bị lưu trữ ngoài như USB hoặc các kết nối không dây như
blutooth, wifi; bị gửi qua email, chat; các tài liệu bí mật được chụp lại bằng
điện thoại di động và ngay lập tức có mặt trên dịch vụ lưu trữ đám mây của
Apple, Google hay Microsoft.
Hệ
thống mạng hoặc thiết bị lưu trữ bí mật được kết nối với thiết bị có kết nối
Internet, thông tin bí mật được đề cập qua trao đổi trên các nền tảng mạng xã
hội trên không gian mạng. Cuộc họp bị ghi âm ghi hình bởi một thiết bị điện
thoại bị kiểm soát. Thiết kế và cấu hình của toàn bộ hệ thống mạng cần được bảo
vệ bị lộ từ một thiết bị cá nhân do một cá nhân sử dụng mạng xã hội mang tới
nơi làm việc bị kiểm soát. Địa điểm bí mật về an ninh, quốc phòng bị tiết lộ
bởi một chia sẻ vị trí hoặc từ hậu cảnh của một bức ảnh đăng tải công khai trên
các nền tảng mạng xã hội thuộc không gian mạng...
Thời
gian tới, không gian mạng tiếp tục là môi trường chủ yếu để tiến hành các hoạt
động gián điệp, khủng bố, phá hoại, thực hiện các hành vi phạm tội nhất là đối
với nền tảng mạng xã hội mới kích thích sự tò mò của người dùng như ChatGPT và
những nền tảng khác trong tương lai. Vì vậy, việc làm cần thiết hiện nay là đẩy
mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ BMNN cho mọi người
dân, trước hết là đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức khi sử dụng
các nền tảng mạng xã hội trên không gian mạng.
Phải
làm cho mọi người nhận thức rằng, bảo vệ BMNN nói chung, bảo vệ những thông tin
cá nhân nói riêng là thiết thực góp phần xây dựng môi trường thông tin an toàn,
môi trường văn hóa lành mạnh trên mạng xã hội, qua đó phòng, chống, ngăn chặn
âm mưu, hành động thu thập thông tin tình báo, hoạt động phá hoại của các thế
lực thù địch và các loại tội phạm mạng.
Theo
CAND
Đăng nhận xét