Thời gian qua, tình hình an toàn, an ninh mạng diễn biến phức tạp, khó kiểm soát đối với các nước.
.jpg)
Ở nước ta, các thế lực
thù địch, phản động đã và đang lợi dụng triệt để không gian mạng để chống phá
sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhân dân. Vì vậy, nâng cao nhận thức trách nhiệm
về xây dựng và bảo vệ không gian mạng là hết sức quan trọng và cấp thiết...
1. Lợi ích và các
thách thức
Không gian mạng đã và
đang mang lại nhiều giá trị tích cực cho sự phát triển của xã hội, tổ chức và
cá nhân. Cùng với sự phát triển không ngừng của các dịch vụ internet, các công
nghệ mạng 4G, 5G, các trang mạng xã hội, các thiết bị IoT, dịch vụ điện toán đám
mây... không gian mạng đang làm cho con người tương tác đa chiều hơn, phản ánh
sinh động, tức thời hơn với mọi mặt đời sống và các mối quan hệ xã hội. Chính
điều này đã biến không gian mạng trở thành không gian xã hội mới, nơi con người
có thể thực hiện các hành vi mang bản chất xã hội của mình, như giao tiếp, sáng
tạo, lao động, sản xuất, tiêu dùng, học tập và vui chơi giải trí, không bị giới
hạn bởi địa lý, ngôn ngữ, không gian và thời gian.
Lợi ích của không gian
mạng còn được biết đến là nền tảng số trong chương trình chuyển đổi số quốc
gia, các Chiến lược phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Theo
Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3-6-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
“Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”,
không gian mạng là nơi diễn ra các hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh
nghiệp, người dân trên môi trường số; các giao tiếp giữa chính quyền và người
dân, doanh nghiệp cơ bản diễn ra trên không gian mạng. Khi đó, không gian mạng
thật sự trở thành không gian với nguồn tài nguyên số vô tận, ảnh hưởng đến tất
cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội và đặc biệt là con người.
Cùng với những lợi ích
to lớn, không gian mạng đang tạo ra các nguy cơ và thách thức đối với an ninh
quốc gia, an ninh con người và trật tự an toàn xã hội. Đó là những thách thức
về tình báo mạng, gián điệp mạng, khủng bố mạng, nguy cơ về một cuộc chiến
tranh mạng và hàng loạt nguy cơ khác. Nếu không gian mạng quốc gia không được
bảo vệ, các bí mật Nhà nước sẽ bị lộ lọt; các hạ tầng quan trọng của quốc gia
như hệ thống thông tin hàng không, điện lưới quốc gia, giao thông đường bộ, các
cơ sở công nghiệp trọng yếu sẽ bị phá hủy; hệ thống tài chính, ngân hàng và
nhiều lĩnh vực khác bị đình trệ hoặc rối loạn hoạt động.
Thời gian qua, các thế
lực thù địch đã lợi dụng môi trường mạng xã hội để xuyên tạc Cương lĩnh, đường
lối, quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng; lôi kéo, kích động các phần tử bất
mãn, tập hợp lực lượng, thành lập các tổ chức chống đối; tán phát tài liệu, kêu
gọi tuần hành, biểu tình, gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã
hội. Bên cạnh đó, không gian mạng còn bị lợi dụng gây nên những thiệt hại về
tài sản, tinh thần, sức khỏe, thậm chí cả tính mạng con người. Không ít vụ lừa
đảo qua mạng, những người đăng tải lời nhận xét, bình luận, chia sẻ, thậm chí
tự dựng lên những câu chuyện, clip sai sự thật gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe,
danh dự, uy tín của tổ chức, cá nhân.
Không những thế, không
gian mạng đang trở thành và là môi trường trong một hình thái tác chiến mới, đó
là tác chiến không gian mạng. Nó đang tạo ra các nguy cơ về chiến tranh không
khói súng, không chiến tuyến, không biên giới lãnh thổ giữa các quốc gia với sự
tham gia của mọi đối tượng trên môi trường mạng bao gồm: Các nhóm tin tặc được
nhà nước tài trợ; các nhóm tin tặc chuyên nghiệp, phi chính phủ; các nhóm
Script Kiddies (hacker nghiệp dư)...
Theo lãnh đạo Bộ Thông
tin và Truyền thông (trong tham luận tại hội thảo và triển lãm quốc tế về an
toàn không gian mạng Việt Nam-Vietnam Security Summit 2022 diễn ra ngày
23-6-2022): Tội phạm mạng có xu hướng sử dụng các công nghệ mới, hiện đại,
nhiều tính năng phức tạp khiến cho việc phát hiện và xử lý hậu quả của những
cuộc tấn công trở nên phức tạp hơn, mất nhiều thời gian hơn. Những cuộc tấn
công mã độc kết hợp với công nghệ trí tuệ nhân tạo hoặc sử dụng công nghệ giả
lập hành vi của người dùng, để tấn công vào các hạ tầng trọng yếu, các chuỗi
cung ứng, nhà máy... đang đặt ra nhiều thách thức trong quá trình xây dựng
chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
2. Đẩy mạnh tuyên
truyền, xác định rõ trách nhiệm
Nghị quyết Đại hội
XIII của Đảng xác định: Bảo đảm an toàn, an ninh mạng là một trong những nhiệm
vụ quan trọng trong Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chiến lược
bảo vệ an ninh quốc gia; nhất là trong bối cảnh đất nước ta đang đẩy mạnh quá
trình chuyển đổi số, xây dựng chính phủ điện tử, hướng tới chính phủ số, nền
kinh tế số, xã hội số, công dân số trong định hướng phát triển đất nước giai
đoạn 2021-2030.
Thời gian qua, Đảng,
Nhà nước ta luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao đối với công tác bảo vệ an toàn, an
ninh mạng, đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, văn bản quy phạm pháp luật,
như: Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 25-7-2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo
vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 25-7-2018 của Bộ
Chính trị về Chiến lược an ninh mạng quốc gia, Luật An toàn thông tin mạng năm
2015, Luật An ninh mạng năm 2018, Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 18-10-2019 của
Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 30 của
Bộ Chính trị...
Xây dựng và bảo vệ môi
trường không gian mạng là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và các tầng lớp
nhân dân nhằm tạo ra một xã hội ảo trên internet lành mạnh, an toàn, bền vững,
thể hiện đậm nét bản sắc văn hóa dân tộc. Để nâng cao hiểu biết trách nhiệm về
xây dựng và bảo vệ không gian mạng, các cấp, các ngành cần làm tốt công tác
giáo dục, nâng cao nhận thức về trách nhiệm xây dựng và bảo vệ chủ quyền quốc
gia trên không gian mạng. Trong đó, tập trung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
Bộ luật Hình sự (năm 2015) liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng
viễn thông; Luật An toàn thông tin mạng (năm 2015); Luật An ninh mạng (năm
2018)... Phòng ngừa, ngăn chặn, ứng phó, khắc phục hậu quả các đợt tấn công
mạng, khủng bố mạng và phòng, chống nguy cơ chiến tranh mạng.
Lên án các hành vi sử
dụng không gian mạng để tuyên truyền chống Nhà nước; tổ chức, hoạt động, cấu
kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống Nhà
nước; xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn
kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng
tộc; thông tin sai sự thật; hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội; phá hoại thuần
phong, mỹ tục; xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội. Đấu tranh với
các biểu hiện, hành động tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp mạng, tội phạm
mạng; lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm chủ
quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp
pháp của tổ chức, cá nhân hoặc để trục lợi... Các cơ sở giáo dục sớm đưa nội
dung giáo dục bảo đảm an ninh không gian mạng quốc gia vào chương trình dạy học
phù hợp với ngành học, cấp học.
Hoạt động tấn công
mạng rất đa dạng và tinh vi, cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân cần cảnh
giác trước thủ đoạn của các thế lực thù địch. Hiện nay, chúng đang có âm mưu
tấn công đánh sập các website của Chính phủ, cơ quan, đơn vị, nhà trường, doanh
nghiệp; giả mạo các website nhằm lừa đảo, đánh cắp dữ liệu cá nhân; tấn công
bằng mã độc; tấn công ẩn danh bằng những phần mềm độc hại;... Các thế lực thù
địch sẽ lợi dụng blog cá nhân để lôi kéo, kích động những phần tử bất mãn, tập
hợp lực lượng, thành lập các tổ chức chống đối xuyên tạc Cương lĩnh, đường lối,
quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng...
Các cấp ủy, chính
quyền, đoàn thể và cán bộ, đảng viên cần nâng cao ý thức trách nhiệm xây dựng
và bảo vệ không gian mạng. Nêu cao ý thức chính trị, trách nhiệm, nghĩa vụ công
dân đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ không gian mạng quốc gia. Tuân thủ quy
định của pháp luật về bảo vệ an ninh mạng; kịp thời cung cấp thông tin liên
quan đến an ninh mạng, nguy cơ đe dọa an ninh mạng và các hành vi xâm phạm
khác, thực hiện yêu cầu và hướng dẫn của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm
quyền.
Mỗi cá nhân cần nghiên
cứu và sử dụng tốt các biện pháp kỹ thuật bảo đảm an toàn thông tin như bảo vệ
tài khoản cá nhân bằng xác thực mật khẩu 2 lớp; tạo thói quen quét virus trước
khi mở file; thực hiện sao lưu dự phòng với các dữ liệu quan trọng;... Người
dùng cần cảnh giác với những trang web lạ, những email chưa rõ danh tính và
đường dẫn đáng nghi ngờ; cập nhật bản trình duyệt, hệ điều hành và các chương
trình sử dụng; dùng những phần mềm diệt virus uy tín và được cập nhật thường
xuyên, không tắt chương trình diệt virus trong mọi thời điểm.
Cùng với đó, các cơ
quan chuyên trách an ninh mạng cung cấp đầy đủ thông tin về xu hướng phát
triển, những nguy cơ từ không gian mạng; các biện pháp phòng, chống tấn công
trên không gian mạng. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng
tăng cường cảnh báo khả năng mất an ninh mạng do đơn vị mình cung cấp và hướng
dẫn biện pháp phòng ngừa; xây dựng các phương án xử lý với sự cố an ninh mạng;
phối hợp, tạo điều kiện cho lực lượng chuyên trách trong hoạt động bảo vệ an
ninh mạng.
QĐND
Đăng nhận xét