Những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; trong đó, xu hướng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong hệ thống báo chí và thông qua hệ thống báo chí là hiện tượng nguy hiểm, có thể gây ra tác động khôn lường, với một số biểu hiện đáng chú ý:
*
Thái độ hai mặt về chính trị, chạy theo chủ nghĩa cơ hội
Luật
pháp nước ta không cho phép viết tin bài chống chế độ đăng trên báo chí chính
thống, nên một số người trong giới báo chí thường thể hiện xu hướng “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” qua thái độ nước đôi: đối với các bài báo đăng tải trên
báo chí chính thống, họ thường né tránh những vấn đề họ “tự cho là nhạy cảm”;
mặt khác, chính họ lại viết bài đăng trên blog, mạng xã hội để đưa ý kiến trái
ngược với báo chí chính thống, phụ họa hoặc gián tiếp phụ họa giọng điệu của
các thế lực thù địch, chống đối, thiếu thiện chí để làm vừa lòng đám đông trên
mạng, trở thành “người hùng” trên mạng. Đáng chú ý, sau khi được dư luận trên
mạng tung hô, cổ xúy, một vài cây bút càng trở nên hăng hái hơn.
Bên
cạnh đó, đến nay, trừ một số tờ báo như Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Công an
nhân dân,… nhiều cơ quan báo chí ngày càng hiếm các cây bút có khả năng viết
bài bình luận sắc bén có phân tích rành mạch về lý luận và thực tiễn, có chứng
lý cụ thể, trình bày bài bản, phù hợp với mọi tầng lớp bạn đọc và có sức thuyết
phục để chống lại, vạch trần các âm mưu, ý đồ, quan điểm, luận điểm chống phá
Đảng, chống chế độ. Với một số vụ việc đã được Nhà nước xử lý công khai, và dù
cơ quan chức năng tổ chức họp báo để cung cấp thông tin, cung cấp thông cáo báo
chí, nhưng một số cơ quan báo chí chỉ khai thác và đăng lại bản tin của Thông
tấn xã Việt Nam.
Phải
chăng, đó là kết quả của sự lười nhác, hay việc làm này còn hàm ý rằng không
thể không đưa tin nhưng đây không phải là quan điểm, và thái độ của tòa soạn?
Thậm chí qua mạng xã hội, blog cá nhân,... một số người làm báo sau khi rời cơ
quan báo chí (về hưu, nghỉ việc, hoặc bị buộc thôi việc) còn công khai quan
điểm đi ngược quan điểm chính thống, thậm chí đồng tình, cổ vũ luận điệu của
một số người tự nhận hoặc được gọi là “nhà dân chủ”, “người yêu nước”…
*
Xuất hiện xu hướng tách rời định hướng của Đảng với quyền tự do báo chí, tách
rời hoạt động của Đảng khỏi cuộc sống của nhân dân
Xu
hướng này khá phổ biến trong một số phóng viên, biên tập viên và cả lãnh đạo cơ
quan báo chí. Biểu hiện rõ nhất là các bài viết liên quan chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước, hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước
thường được đưa tin một cách hời hợt, khô khan, thiếu sinh khí, lấy số lượng
thay chất lượng, mục đích như để “đúng định hướng” một cách hình thức. Đôi khi
phát biểu của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đề cập nhiều vấn đề, với nhiều nội dung
thì một số tờ báo chỉ khai thác vấn đề, nội dung ở một khía cạnh được họ cho là
“giật gân” để rút “tít” câu khách chứ không nhằm giới thiệu một cách hệ thống.
Hậu
quả nguy hiểm của xu hướng này là tạo ra các tác phẩm báo chí khiến người đọc
thấy nhàm chán, từ đó đổ lỗi cho sự lãnh đạo của Đảng, đổ lỗi cho định hướng
của cơ quan chức năng về công tác tư tưởng và sự quản lý Nhà nước về truyền
thông. Cũng nằm trong xu hướng này, một số tờ báo, một số nhà báo còn như muốn
“lấy lòng cấp trên” bằng bài viết tâng bốc dễ dãi, phản cảm, khiến các thế lực
thù địch và một số cá nhân nhân cơ hội khai thác, lợi dụng để công kích sự lãnh
đạo của Đảng với báo chí.
Những
bài viết chân thực và đầy tâm huyết về những tấm gương cán bộ, đảng viên vì
nước vì dân, các phóng sự sinh động về sự gắn bó giữa Đảng với dân vắng dần
trên nhiều tờ báo, nhất là báo điện tử và báo của các tổ chức xã hội, nghề
nghiệp; thay vào đó nhiều khi chỉ là các bản tin, bài tường thuật vô cảm được
viết như ẩn chứa trong đó một “thông điệp” để công chúng hiểu rằng họ viết cho
“phải đạo”, khiến công chúng dị ứng với hình ảnh về hoạt động của lãnh đạo Đảng
và Nhà nước, cho dù đó là những hoạt động ích nước, lợi dân, vì sự ổn định và
phát triển. Một khi xu hướng này trở nên phổ biến, có thể biến báo chí cách
mạng - nền báo chí mang bản chất của cách mạng, chính trực, dấn thân vì độc lập
dân tộc, vì tự do và hạnh phúc của nhân dân, sinh động, có sức mạnh làm lay
động lòng người,… trở thành nền báo chí giáo điều, công thức, dần dà phai nhạt
và có thể đánh mất vai trò xã hội.
*Tùy
tiện khai thác tin tức từ báo chí phương Tây, coi báo chí phương Tây là chuẩn
mực của tự do báo chí
Trên
diện rộng có thể thấy, khi đề cập các sự kiện quốc tế, lâu nay nhiều cơ quan
báo chí chủ yếu sử dụng thông tin, dựa trên bình luận của các hãng tin, báo chí
phương Tây để đưa tin hoặc bình luận, nhất là những sự kiện lớn như chiến tranh
I-rắc, cuộc chiến ở Li-bi, vấn đề bán đảo Triều Tiên, tình hình ở Xy-ri, các
vấn đề quốc tế về nhân quyền... Một số tin tức, bình luận từ VOA, RFI, RFA,…
thậm chí tin tức, bình luận của một số báo, trang tin của người Việt ở nước
ngoài vốn không thiện chí với Việt Nam đã được sửa sang công bố trên báo chí
trong nước.
Để
theo đuổi sự kiện giật gân, có trang tin còn phỏng vấn một số nhân vật chống
cộng là người Việt Nam ở nước ngoài. Điển hình của hiện tượng này là sau khi
J.Nguyễn được bầu vào Thượng viện tiểu bang Ca-li-pho-ni-a (Mỹ) có báo, trang
tin trong nước đã giới thiệu một cách trang trọng, như một “niềm tự hào” không
cần biết J.Nguyễn nổi tiếng chống cộng, nổi tiếng trong các hoạt động vu cáo,
vu khống Việt Nam.
Thiếu
trách nhiệm về chính trị, thiếu trách nhiệm trong khai thác và công bố thông
tin,... xu hướng này còn ảnh hưởng tới quan hệ giữa Việt Nam với một số quốc
gia. Như vậy, một số cơ quan báo chí, một số người làm báo hầu như không quan
tâm tới thực tế là một số báo, hãng tin ở phương Tây thường đưa tin, bình luận
(thậm chí tổ chức chiến dịch truyền thông) theo xu hướng bóp méo sự thật, không
đúng sự thật, cắt xén sự thật, dựng sự kiện giả,… để vu khống, làm mất uy tín
một số quốc gia hoặc cá nhân cụ thể, nhằm phục vụ lợi ích của một số thế lực
chính trị, tập đoàn tài phiệt. Từ bình diện nhất định có thể nói, hiện tượng
thiếu trách nhiệm này đã vô tình (cố tình?) gây nhiễu thông tin, dẫn tới sự mơ
hồ, nghi ngờ, hoang mang trong người đọc…
*
Sử dụng quyền tự do báo chí để phục vụ các “nhóm lợi ích”
Tựu
trung, tình trạng này đã và đang diễn ra trên hai phương diện:
Một
là, một số tờ báo, trang tin câu kết với một bộ phận doanh nghiệp và một số cán
bộ, công chức để lũng đoạn chính sách, thực hiện chiến dịch truyền thông tạo
lợi thế để một số doanh nghiệp làm ăn bất chính, gây bất lợi cho doanh nghiệp
khác. Thực tế cho thấy, một số doanh nghiệp, đơn vị sản xuất được một số tờ báo
ca ngợi, biến thành địa chỉ kinh doanh lành mạnh, phát đạt, đáng tin cậy,...
nhằm thu hút đầu tư, tăng hấp dẫn để bán sản phẩm; tô vẽ thành tích cho một số
cá nhân để biến họ thành người thành đạt, kinh doanh giỏi,... Sau một thời
gian, tất cả vỡ lở, doanh nghiệp hoặc đơn vị sản xuất được ca ngợi chỉ là nơi làm
ăn thua lỗ, tài sản của Nhà nước thất thoát nghiêm trọng; cá nhân được tô vẽ
thì bị phát hiện là lừa đảo, tham nhũng, có người phải nhận án tù…
Hai
là, một số tờ báo, trang tin phụ họa một số phần tử cơ hội chính trị tranh thủ
sự hậu thuẫn của các thế lực chính trị nước ngoài hòng tạo ra thực lực chính
trị nhằm thay đổi chế độ trong tương lai. (Liệu có nên coi đây là loại hành vi
hỗ trợ các thế lực thù địch thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình"?).
Trên thực tế, phát ngôn và hành động của một số người này cho thấy họ có khuynh
hướng lợi dụng phản biện để phê phán, bôi đen chế độ xã hội. Họ phủ nhận con
đường Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Họ không thừa nhận các thành tựu kinh tế -
văn hóa - xã hội đất nước đạt được trong thời gian qua.
Dưới
nhãn quan của họ, tất cả đều xấu, tất cả đều tiêu cực... chỉ có ý kiến của họ
mới đúng đắn! Họ thường xuyên xuất hiện trên BBC, VOA, RFI, RFA... để đánh giá,
bình luận với các ý kiến chưa bao giờ tỏ ra thiện chí; đồng thời, mỗi khi có sự
kiện hệ trọng xảy ra trong nước, họ vẫn được một số tờ báo, trang tin ưu ái
phỏng vấn, đề nghị viết bài trong đó chủ yếu là đánh giá tiêu cực. Và "tự
diễn biến" trên báo chí, cũng bắt đầu từ những cách thức biểu hiện như
vậy./.
Nhân
dân
Đăng nhận xét