Trong mấy ngày gần đây, mạng xã hội lan truyền một clip được cho là của ca sỹ Vi Oanh kêu gọi chính quyền Mỹ bảo lãnh để rời khỏi lãnh thổ Việt Nam trước lệnh cấm xuất cảnh do liên quan đến sự việc của bà Nguyễn Phương Hằng. Lý do được Vi Oanh nêu ra là “thường trú nhân Mỹ - người có thẻ xanh do chính quyền Mỹ cấp”. Vậy chính quyền Mỹ có quyền can thiệp để Vi Oanh rời khỏi lãnh thổ Việt Nam hay không? Về vấn đề này chúng tôi có ý kiến như sau:
1. Theo quy định tại
Điều 1 Luật Quốc tịch năm 2008, thì Quốc tịch Việt Nam thể hiện mối quan hệ gắn
bó của cá nhân với Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, làm phát sinh
quyền, nghĩa vụ của công dân Việt Nam với Nhà nước và quyền, trách nhiệm của
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với công dân Việt Nam. Nguyên tắc
quốc tịch Việt Nam được quy định tại Điều 4 Luật Quốc tịch là: “Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam công nhận công dân Việt Nam có một quốc tịch là
quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp Luật này có quy định khác”. Như vậy, nguyên
tắc quốc tịch Việt Nam là nguyên tắc một quốc tịch có ngoại lệ; ngoại lệ đó là
người Việt Nam đang định cư ở nước ngoài mà chưa mất quốc tịch Việt Nam thì vẫn
còn quốc tịch Việt Nam .
Thường trú nhân (ở Mỹ
gọi là người được cấp thẻ xanh) là người được phép lưu trú, học tập, làm việc
tại Mỹ nhưng không có quốc tịch Mỹ. Do vậy, tính tới thời điểm này, thì Vi Oanh
vẫn là công dân Việt Nam mặc dù cô ta đang hướng tới việc nhập quốc tịch Mỹ và
có thể sẽ bỏ quốc tịch Việt Nam.
2. Là công dân Việt
Nam, thì Vi Oanh có nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp và pháp luật; tham gia bảo vệ
an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và chấp hành những quy tắc sinh hoạt
công cộng và không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác . Về quyền đi
lại và cư trú, thì tại Điều 23 Hiến pháp quy định công dân có quyền tự do đi
lại và cư trú trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước. Việc
thực hiện các quyền này do pháp luật quy định. Theo quy định tại Điều 124 Bộ
luật tố tụng hình sự và Điều 36 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam
thì người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có
căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn
ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ bị hoãn xuất cảnh.
Tuy nhiên, Vi Oanh đã
có nhiều hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của
người khác. Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, thì người bị vi
phạm và người khác có quyền tố cáo người vi phạm để bảo vệ lợi ích của mình và
lợi ích của cộng đồng. Việc bị tố cáo không đồng nghĩa với việc bị coi là có
tội. Để chứng minh một người phạm tội, các cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành
các hoạt động điều tra (thu thập chứng cứ), truy tố, xét xử theo nguyên tắc họ
được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và
có bản án kết tội của Tòa án có hiệu lực pháp luật . Trong quá trình tiến hành
các hoạt động tố tụng nêu trên, cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án có
quyền triệu tập người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, bị can, bị cáo,
người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ
liên quan đến vụ án, người làm chứng đến trụ sở để lấy lời khai hoặc xét xử.
Nghĩa vụ của người bị triệu tập là phải có mặt tại địa điểm và đúng thời gian
ghi trong giấy triệu tập. Nếu cố tình vi phạm không chấp hành, thì có thể bị áp
dung biện pháp ngăn chặn (như tạm giam, áp giải, dẫn giải, tạm hoãn xuất
cảnh…).
Trong sự việc của Vi
Oanh. Vì không chấp hành giấy triệu tập nên cơ quan có thẩm quyền ra lệnh tạm
hoãn xuất cảnh là đúng quy định của pháp luật. Chính quyền Mỹ không có quyền
can thiệp vào việc cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam ra lệnh tạm hoãn xuất
cảnh đối với Vi Oanh, vì Vi Oanh đang là công dân Việt Nam và không phải là
công dân Mỹ./.
St
Đăng nhận xét