Trong ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) thế giới, Bùi Hải Hưng là một chuyên gia hàng đầu. Ông đã nghiên cứu về Trí tuệ nhân tạo từ gần 20 năm qua tại tại "thánh đường công nghệ" Silicon Valley (Mỹ). Trong vài năm gần đây, giới chuyên gia nói nhiều hơn về cách mạng công nghệ 4.0 và AI nghiễm nhiên được đặt vào vị trí trung tâm của cuộc cách mạng ấy, biến những chuyên gia hàng đầu như Bùi Hải Hưng trở thành mục tiêu săn đầu người của các tập đoàn công nghệ khổng lồ.
Trên
thực tế, hầu hết các công ty công nghệ hàng đầu thế giới có nghiên cứu về AI
như Microsoft, Google hay Facebook đều có sự tham vấn của người Việt Nam. Thế
nhưng, dù có những cái tên nổi bật như Bùi Hải Hưng, Việt Nam vẫn chỉ là con số
0 trên bản đồ AI thế giới.
Nỗi
trăn trở về "con số 0" này từng được vị tiến sĩ 46 tuổi bày tỏ trong
dịp về Việt Nam tham dự Lễ công bố sáng kiến Mạng lưới đổi mới sáng tạo vào
tháng 9/2018. Tại đây, ông đã đưa ra giải pháp bền vững và lâu dài cho câu
chuyện này: Tập trung xây dựng một trung tâm nghiên cứu AI hàng đầu Việt Nam.
Đây sẽ là nơi giải quyết hai nút thắt đang cản trở dấu ấn AI Việt: Một là khởi
tạo, công bố các công trình nghiên cứu về Trí tuệ nhân tạo tầm cỡ toàn cầu; Hai
là bệ phóng cho một thế hệ tài năng Việt Nam mới phát triển.
Vị
tiến sĩ khoa học máy tính đã có hơn 16 năm làm việc tại Thung lũng Silicon có
niềm tin mãnh liệt rằng, với tiềm năng và trí tuệ của người Việt, đất nước hình
chữ S phải có được tiếng nói xứng đáng trên bản đồ công nghệ thông tin thế giới
nói chung và trong lĩnh vực AI nói riêng.
Nhưng
vào lúc đó, từ khao khát tới thực tế có một khoảng cách không dễ gì khỏa lấp.
Bùi Hải Hưng hiểu rõ thực tế này. Môi trường công nghệ ở Việt Nam và nơi anh
đang là một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo,
Google DeepMind, quả thực khác nhau quá xa.
Tại
Silicon Valley, ông có một sự nghiệp lẫy lừng được thừa nhận, có sự tự do tuyệt
vời dành cho những bộ óc nghiên cứu, có chế độ đãi ngộ xứng đáng, được làm việc
trên hệ thống máy móc hiện đại nhất và quan trọng nhất là yếu tố con người khi
được hỗ trợ bởi đội ngũ đồng nghiệp là những bộ óc hàng đầu thế giới. Nếu trở
về Việt Nam, ông chỉ là một nhà khoa học đang mơ giấc mơ lớn, không hơn.
Và
rồi một lần nữa, sự "ngẫu nhiên" tiếp tục đến với tiến sĩ Hưng trong
cuộc gặp bất ngờ với người đứng đầu Tập đoàn Vingroup. Một người là nhà khoa
học hàng đầu thế giới trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo, người kia là doanh nhân
có tên trong danh sách tỉ phú giàu nhất thế giới và hiện sở hữu Tập đoàn kinh
tế tư nhân lớn nhất Việt Nam tìm đến nhau nhờ hai điểm chung quan trọng: Là
công dân Việt Nam và có chung tầm nhìn về một Việt Nam vươn tầm quốc tế.
Nếu
Bùi Hải Hưng là một nhà khoa học đang mơ một giấc mơ lớn, thì tỉ phú Phạm Nhật
Vượng lại là một con người luôn sẵn sàng biến những giấc mơ lớn thành hiện
thực. Trong kế hoạch riêng của mình, chỉ cần giấc mơ lớn ấy mang lại lợi ích
cho đất nước, cải thiện cuộc sống của người dân Việt Nam, ông Vượng và doanh
nghiệp phía sau ông luôn là nơi tiên phong chủ động trở thành bệ phóng cho
những điều tưởng chừng không thể.
"Gặp
anh Vượng, việc đầu tiên tôi nói ra là muốn ghi tên Việt Nam lên bản đồ AI thế
giới. Dường như đó cũng là điều anh Vượng ấp ủ. Khi tôi nói ra, anh đáp ngay,
rằng đó cũng là điều mà anh muốn làm luôn và hỏi nếu Vingroup làm, tôi có về
làm cùng anh không?
Lúc
đó tôi nói với anh Vượng: Nếu anh muốn làm cái gì đó ở mức độ Việt Nam thì em
sẽ không về, nếu anh muốn làm tương đương mức độ thế giới thì em sẽ về. Không
một chút do dự, anh Vượng đặt câu hỏi ngược lại, tại sao lại chỉ có như thế,
chắc chắn công việc phải tốt hơn những cái em làm bên kia!".
Dù
tin tưởng những gì ông Vượng nói, nhưng tiến sỹ Hưng vẫn còn nhiều điều băn
khoăn, bởi ông cho rằng việc đưa về việc này làm được hay không không phải chỉ
phụ thuộc vào ý chí của một người hay tiền bạc tài chính dư dả từ một tập đoàn
lớn. Bài toán về những người cộng sự khiến Bùi Hải Hưng cho rằng bản thân cần
thêm thời gian suy nghĩ.
"Khi
đó, anh Vượng bảo tôi: Nếu muốn làm em phải quyết tâm làm ngay. Mình phải
giương ngọn cờ rồi kêu gọi mọi người về. Nếu bản thân mình vẫn còn lấp lửng thì
tất cả mọi người cũng đều lấp lửng hết. Tôi thấy điều đó có lí. Phải có người
dấn bước đầu tiên. Tôi thấy mọi thứ đã thông suốt. Tôi gần như đã có quyết định
của mình ngay sau cuộc trò chuyện đó".
Cuộc
trò chuyện với tỉ phú Phạm Nhật Vượng đã phá tan những nghi ngại trong lòng Bùi
Hải Hưng. Chỉ sau hai câu nói, vị tỉ phú nổi tiếng với khát khao "muốn thế
giới không chỉ biết tới một Việt Nam anh hùng, mà còn là một Việt Nam đẳng cấp,
trí tuệ" đã khiến tiến sĩ Hưng, khi đó vẫn còn là chuyên gia cao cấp của
Google DeepMind hoàn toàn bị thuyết phục và quyết định trở về Việt Nam thực
hiện giấc mơ lớn của mình./.
Đăng nhận xét